Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych przeważającą większością głosów przyjęła dziś sprawozdanie, krytykujące ciągłe pogarszanie się stanu demokracji, praworządności i praw podstawowych w Polsce. Sprawozdanie, którego autorem jest przewodniczący komisji, eurodeputowany S&D, Juan Fernando López Aguilar, wzywa państwa członkowskie UE do tego, by wreszcie poważnie potraktowały procedurę przewidzianą w art. 7 ust. 1 i stwierdziły, że istnieje wyraźne ryzyko poważnego naruszenia praworządności i wartości europejskich przez Polskę.
W przeddzień kluczowego europejskiego szczytu w sprawie kolejnych wieloletnich ram finansowych, Grupa S&D przypomina przywódcom UE, że skuteczny mechanizm warunkowości, który ma chronić budżet UE w przypadku naruszenia praworządności, jest nie tylko priorytetem, ale także warunkiem „sine qua non” w ramach zbliżających się negocjacji z Parlamentem Europejskim.
Eurodeputowany S&D, Juan Fernando López Aguilar, sprawozdawca PE ds. praworządności w Polsce i przewodniczący Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, powiedział:
- To sprawozdanie oparte na faktach zawiera szczegółowy przegląd tego, w jaki sposób praworządność, demokracja i prawa podstawowe były podważane i naruszane w Polsce od 2015 roku. Sytuacja jest bardzo niepokojąca. Po przejęciu i upolitycznieniu Trybunału Konstytucyjnego i Krajowej Rady Sądownictwa, rząd PiS przystąpił do demontażu Sądu Najwyższego, prowadząc jednocześnie kampanię zastraszania sędziów, krytykujących te zmiany w wymiarze sprawiedliwości. To, czego byliśmy świadkami w Polsce, to nie tylko jednorazowe działanie, ale szereg różnych działań i reform legislacyjnych, podejmowanych przez większość PiS; wszystkie one łącznie stanowią wyraźne, poważne, trwałe i systemowe naruszenie praworządności. Dlatego też Rada musi wreszcie podjąć działania i przejść do następnego etapu procedury przewidzianej w art. 7 ust. 1. Oznacza to skierowanie do Polski konkretnych zaleceń, a w przypadku dalszego naruszania praworządności - zaproponowanie odpowiednich środków.
- Nasze obawy dotyczące praworządności i niezależności sądownictwa w Polsce są poważne; nie są to jednak jedyne nasze obawy. Jesteśmy głęboko zaniepokojeni sytuacją w zakresie praw podstawowych, zwłaszcza w dziedzinie wolności mediów i ochrony mniejszości. W trakcie kampanii prezydenckiej szczególnie widoczna była w tych kwestiach stronniczość mediów publicznych, które faworyzowały urzędującego prezydenta, przedstawiając jako nowego wroga społeczność osób LGBTI, których nawet ludzką godność kwestionował prezydent Duda.
- Biorąc pod uwagę wszystkie te niepokojące zdarzenia, moje sprawozdanie wzywa do rozszerzenia zakresu procedury przewidzianej w art. 7 ust. 1 w stosunku do Polski o stan demokracji i ochronę praw podstawowych.
Birgit Sippel, rzeczniczka Grupy S&D ds. wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, powiedziała:
- To godny ubolewania przykład tego, że kraj okrzyknięty wzorem transformacji od komunizmu do demokracji, w ciągu zaledwie 5 lat został przez rząd PiS przekształcony w kraj, którego nie można już uznać za w pełni demokratyczny. Jednak olbrzymia frekwencja wśród polskich obywateli, zwłaszcza wśród ludzi młodych, demonstrujących swoje aspiracje do większej demokracji, większych praw podstawowych i większej równości w wyborach w Polsce, które odbyły się w ubiegłym tygodniu, daje nadzieję na to, że jest to tylko stan przejściowy. Musimy stać po ich stronie.
- Polska, ale także Węgry, pokazują również bardzo wyraźnie: Nigdy nie wolno nam iść na kompromis w kwestii naszych wspólnych, europejskich wartości. Dlatego też wzywam europejskich szefów państw, którzy spotkają się jutro w Brukseli, aby nie ulegali Orbanowi i Morawieckiemu i uzgodnili nowy, silny mechanizm praworządności, który umożliwi Komisji Europejskiej karanie rządów naruszających praworządność poprzez zawieszenie unijnych funduszy. Najwyższy czas na dużo śmielsze działania w obronie demokracji w Polsce i w innych krajach Europy.
