Socjaliści i Demokraci przyjmują z zadowoleniem przełomowe porozumienie w sprawie nowego unijnego prawa dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy, osiągnięte wczoraj wieczorem przez Parlament Europejski i państwa członkowskie UE. Pod przewodnictwem Grupy S&D ten nowy pakiet legislacyjny znacząco zmieni zasady gry oraz pomoże zapobiec skandalom, których świadkami byliśmy zbyt często w ubiegłych latach.
Nadrzędnym celem nowego prawodawstwa jest ujednolicenie obecnych przepisów krajowych, które są zbyt fragmentaryczne i źle skoordynowane, co powinno zapewnić lepsze egzekwowanie niniejszych przepisów oraz wzmocnić naszą zbiorową walkę z praniem pieniędzy.
Znaczenie nowych przepisów można zilustrować kilkoma konkretnymi przykładami: superbogatym osobom, w tym rosyjskim oligarchom, znacznie trudniej będzie grać z systemem i uniknąć kontroli; przepisy te pomogą również uporządkować sektor piłki nożnej i odpowiednio zareagować na ryzyko wynikające z programów złotych wiz w ramach UE.
Eero Heinäluoma, eurodeputowany S&D i negocjator Komisji Spraw Gospodarczych i Monetarnych (ECON) ds. prawodawstwa UE dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy, powiedział:
- To dobry dzień dla obywateli i przedsiębiorstw UE, ale zły dzień dla oligarchów i terrorystów. Jest to naprawdę konieczna i długo oczekiwana reforma, biorąc pod uwagę wszystkie skandale, jakie miały miejsce w ostatnich latach, takie jak ten z udziałem banków Danske Bank i Credit Suisse oraz najnowszy, nazywany aferą „Cyprus Confidential”.
- Nowe przepisy rzucą więcej światła na to, kto jest właścicielem nieprzejrzystych struktur prawnych lub kto je kontroluje. Jest to kluczowy krok w kierunku większej korporacyjnej przejrzystości. To samo dotyczy spółek mających siedzibę poza UE; jeśli chcą one prowadzić działalność w UE, własność musi zostać ujawniona w rejestrze beneficjentów rzeczywistych. Wreszcie, biorąc pod uwagę znaczenie gotówki w praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, unijny zakaz płatności gotówkowych powyżej 10 000 euro umożliwi odpowiednią kontrolę w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy w przypadku transakcji o dużej wartości.
Paul Tang, eurodeputowany S&D i negocjator Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) ds. prawodawstwa UE dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy, powiedział:
- Jednym z naszych kluczowych celów było zapewnienie, aby przestępcy w białych kołnierzykach nie mogli już prać pieniędzy poprzez nabywanie drogich samochodów, jachtów i prywatnych samolotów. Dzięki nowym przepisom najbogatszym i najpotężniejszym ludziom będzie znacznie trudniej inwestować w UE bez odpowiednich kontroli i omijać sankcje. Informacje na temat ich „zabawek” będą musiały być przekazywane władzom.
- Niniejsze przełomowe porozumienie obejmuje pierwszy jednolity unijny zbiór przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz nową agencję UE o szerokich uprawnieniach nadzorczych i koordynacyjnych. Zarówno sektor finansowy, jak i niefinansowy będą podlegać znacznie bardziej rygorystycznym przepisom i wzmocnionemu nadzorowi. Kluczową rzeczą jest to, że przepisy te będą miały również zastosowanie do sektora kryptowalut.
Uwaga dla wydawców:
Pakiet legislacyjny dotyczący przeciwdziałania praniu pieniędzy składa się z rozporządzenia i dyrektywy w sprawie zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz rozporządzenia w sprawie powołania nowej agencji UE ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AMLA). W tej ostatniej kwestii porozumienie osiągnięto już w ubiegłym miesiącu, jednak resztę pakietu sfinalizowano wczoraj wieczorem.
Lista najważniejszych osiągnięć pakietu, których broniła Grupa S&D:
W ramach rozporządzenia w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy:
- Rozszerzenie listy podmiotów zobowiązanych do przestrzegania przepisów o duże zawodowe kluby piłkarskie i agentów piłkarskich wysokiego szczebla, dostawców usług w zakresie kryptowalut, pośredników w zakresie złotych wiz oraz handlowców sprzedających towary luksusowe. Ponieważ jednak sektor piłki nożnej i związane z nim ryzyko znacznie się różnią w poszczególnych państwach członkowskich, w przypadku mniejszych klubów mogą mieć zastosowanie zwolnienia, pod warunkiem, że opierają się one na udowodnionym niskim ryzyku, a Komisja wyrazi na to zgodę. Nowe przepisy dla sektora piłki nożnej zaczną obowiązywać po pięciu latach od ich wejścia w życie, a nie po trzech latach, jak w przypadku pozostałych podmiotów zobowiązanych.
- Zapewnienie, że burmistrzowie niektórych miast będą teraz uznawani za „osoby na eksponowanym stanowisku politycznym”, podlegające wzmożonej procedurze w zakresie należytej staranności, podobnie jak członkowie rodzin członków rządu i innych polityków wysokiego szczebla.
- Włączenie ukierunkowanych sankcji do zakresu prawodawstwa, aby umożliwić wykorzystanie narzędzi przeciwdziałających praniu pieniędzy do wykrywania prób uniknięcia sankcji.
- Odpowiednie podejście do ryzyka stwarzanego przez osoby ubiegające się o pobyt w drodze inwestycji, czyli programów złotych wiz, poprzez nowe ramy kontroli, w ramach których osoby ubiegające się o złote wizy będą poddawane obowiązkowym wzmocnionym kontrolom.
- Stworzenie w pełni zharmonizowanego systemu dotyczącego beneficjentów rzeczywistych, obejmującego lepszy wgląd w kwestii właścicieli spółek w sektorach wysokiego ryzyka; zapewnienie, że spółki z siedzibą poza UE będą musiały w niektórych przypadkach rejestrować swoich beneficjentów rzeczywistych w rejestrach UE, na przykład, jeśli kupują lub posiadają nieruchomości na terenie UE.
- Zapewnienie równych warunków działania sektorowi kryptograficznemu; udało nam się zapewnić, że sektor kryptograficzny będzie działał według tych samych przepisów i będzie miał takie same obowiązki jak tradycyjny sektor finansowy w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy, w szczególności w zakresie środków należytej staranności (CDD) i obowiązków dotyczących relacji pomiędzy bankami korespondentami.
- Wprowadzenie obowiązku sporządzania sprawozdań podmiotów zobowiązanych i udostępniania ich jednostce analityki finansowej (FIU) w przypadku transakcji obejmujących towary o dużej wartości, takie jak luksusowe samochody, samoloty i łodzie.
- Ustanowienie obowiązkowej zwiększonej czujności w odniesieniu do bardzo bogatych klientów wysokiego ryzyka.
- Wprowadzenie zakazu płatności gotówkowych powyżej 10 000 euro.
W ramach dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy:
- Wprowadzenie bardziej rygorystycznych wymogów w zakresie licencjonowania i rejestracji dla podmiotów zobowiązanych oraz uprawnień organów nadzoru do sprawdzania kompetencji i rzetelności kadry kierowniczej wyższego szczebla.
- Poprawa zarządzania i wymogów dotyczących rejestrów beneficjentów rzeczywistych w państwach członkowskich; zgodnie z nowymi przepisami państwa członkowskie będą miały uprawnienia do sprawdzania czy dane dotyczące beneficjentów rzeczywistych są przechowywane adekwatnie oraz czy są one dokładne i aktualne.
- Wprowadzenie jasnych przepisów zapewniających dostęp do informacji dziennikarzom, społeczeństwu obywatelskiemu i innym osobom mającym uzasadniony interes.
- Zmuszenie państw członkowskich do dostosowania swoich programów w zakresie złotych wiz w celu odpowiedniego ograniczenia ryzyka; ponadto Komisja otrzyma uprawnienia do oceny działań łagodzących.
- Utworzenie jednego punktu dostępu dla jednostek analityki finansowej (FIU), który będzie mógł zwrócić się o dostęp do informacji o właścicielach nieruchomości.
- Poprawa dostępu jednostek analityki finansowej (FIU) do informacji z kilku źródeł oraz zacieśnienie współpracy pomiędzy tymi jednostkami (FIU) w UE; będą one mogły w szczególności rozpocząć „wspólną analizę” w przypadku złożonych lub transgranicznych spraw, przy wsparciu ze strony AMLA.
- Wzmocnienie ram nadzoru i współpracy pod egidą AMLA oraz zdecydowane wzmocnienie nadzoru nad sektorem niefinansowym, zwłaszcza poprzez możliwość tworzenia kolegiów.
- Zapewnienie bardziej zharmonizowanych, skutecznych i odstraszających ram prawnych w zakresie sankcji finansowych i administracyjnych.
W ramach rozporządzenia w sprawie utworzenia unijnej agencji ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy (AMLA):
- Rozszerzenie zakresu bezpośredniego nadzoru przez AMLA na większą grupę podmiotów, w tym na dostawców usług w zakresie kryptowalut.
- Zapewnienie silnych uprawnień do wkraczania w przypadku nieprawidłowości w zakresie nadzoru oraz przejmowania zadań nadzorczych lub inicjowania procedur w sprawie naruszenia unijnego prawa.
- Zachowanie silnej roli AMLA we wspieraniu jednostek analityki finansowej i koordynowaniu ich pracy, w szczególności poprzez wspieranie wspólnych analiz.
- Nadanie AMLA uprawnień do rozstrzygania sporów ze skutkiem wiążącym pomiędzy organami nadzoru finansowego oraz do pełnienia roli mediatora pomiędzy niefinansowymi organami nadzoru.
- Zachowanie nowych kompetencji AMLA w zakresie nadzoru nad sektorem niefinansowym, w tym uprawnień do działania w przypadku nieprawidłowości w działaniu krajowych organów nadzoru.
