Krajowe reakcje na pandemię Covid-19 doprowadziły do ogłoszenia szeregu stanów nadzwyczajnych i przyjęcia środków ograniczających w prawie wszystkich krajach UE. Od czasu wybuchu pandemii Parlament Europejski monitoruje wpływ środków, związanych z Covid-19 na demokrację, prawa podstawowe i praworządność. Dziś eurodeputowani z Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych głosują nad rezolucją, w której prezentują swoje największe związane z tym obawy wraz z zaleceniami, które powinny służyć za przewodnik dla państw członkowskich przed podjęciem jakichkolwiek przyszłych środków nadzwyczajnych.
Juan Fernando López Aguilar, przewodniczący Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych i sprawozdawca Grupy S&D, powiedział:
- Państwa członkowskie przyjęły ogromną liczbę różnych środków nadzwyczajnych, w różnym czasie i z różnymi skutkami, jako sposób reagowania na wybuch pandemii Covid-19. Niezależnie od tego, czy chodzi o prawo do opieki zdrowotnej, prawo do prywatności i ochrony danych, prawo do równości wobec prawa, do niedyskryminacji czy wolności wypowiedzi i informacji, jest kilka aspektów naszego codziennego życia, które nie zostały naruszone. Fragmentaryczne podejście rządów krajowych zaowocowało mozaiką reakcji UE, która sprawiła, że znaleźliśmy się w bezprecedensowej sytuacji. Jednak unijne zasady demokracji, praw podstawowych i praworządności to nić, która nas łączy. Dlatego też powiedzieliśmy, że wszystkie środki, przyjmowane w odpowiedzi na pandemię, muszą być proporcjonalne, konieczne i powinny one mieć jedynie tymczasowy charakter. Nasze przesłanie jest takie, że nawet w czasach kryzysu nie ma miejsca na kompromisy, jeśli chodzi o demokrację, prawa podstawowe i praworządność. Musimy stać na straży naszych wspólnych wartości i gwarantować zawsze odpowiednią kontrolę parlamentarną i sądową. W miarę podejmowania przyszłych działań w związku z kolejnymi falami pandemii, Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych będzie w dalszym ciągu monitorować sytuację we wszystkich państwach członkowskich.
Katarina Barley, eurodeputowana S&D i członkini Grupy Monitorującej ds. Demokracji, Praworządności i Praw Podstawowych oraz sprawozdawczyni pomocnicza, powiedziała:
- W niektórych krajach UE demokratyczne mechanizmy kontroli i równowagi zostały poważnie osłabione, a duża liczba praw podstawowych została drastycznie ograniczona w wyniku środków podejmowanych przez rządy w imię ograniczenia rozprzestrzeniania się pandemii Covid-19. Od marca 2020 roku Grupa Monitorująca ds. Demokracji, Praworządności i Praw Podstawowych w Parlamencie Europejskim monitoruje sytuację we wszystkich krajach UE. Reprezentujemy wszystkich obywateli UE i mamy obowiązek dopilnować, aby wszelkie nadzwyczajne uprawnienia i ograniczenia nie wykraczały poza to, co jest wymagane do powstrzymania rozprzestrzeniania się wirusa. Jesteśmy świadkami tego, że środki mające na celu ograniczenie wolności słowa i kontroli parlamentarnej oraz inne odbiegają daleko od tego, czego oczekuje się od wolnych i uczciwych wyborów. Dzisiejsze sprawozdanie stanowi kolejne przypomnienie, że niezależnie od nadzwyczajnych okoliczności, zawsze istnieją prawnie wiążące międzynarodowe standardy zapewniające poszanowanie demokracji, praw podstawowych i praworządności.
