Po 17 godzinach trudnych negocjacji, wczoraj w nocy przedstawiciele Rady i Parlamentu Europejskiego osiągnęli porozumienie. Pomimo silnego sprzeciwu ze strony niektórych państw członkowskich UE, negocjatorka Parlamentu, eurodeputowana Grupy S&D, Simona Bonafè, zapewniła, że pakiet dotyczący gospodarki odpadami, zaproponowany przez Komisję, nie zostanie osłabiony.
Simona Bonafè powiedziała:
- Były to bardzo trudne negocjacje i groziło nam to, że minimalny próg państw członkowskich może odrzucić cały pakiet, dlatego też przez wiele godzin naciskaliśmy na to, aby osiągnąć jak najlepsze porozumienie. Zapewniliśmy przyjęcie wspólnego celu UE w zakresie recyklingu 65% odpadów komunalnych; wspólnego celu UE dotyczącego recyklingu 55% odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych do 2030 roku oraz wiążącego docelowego poziomu składowania odpadów w celu ograniczenia składowania odpadów do maksymalnie 10% odpadów komunalnych do 2035 roku, czyli o pięć lat później niż przewidywał to pierwotny wniosek.
- Najważniejszym osiągnięciem jest jednak uproszczenie i udoskonalenie definicji i zharmonizowanych metod obliczania współczynników recyklingu. Obecnie państwa członkowskie stosują różne kryteria, dlatego też bardzo trudno jest zapewnić zgodność.
- Środki uzgodnione ubiegłej nocy zapoczątkowały rzeczywiste przejście na zeroodpadową gospodarkę o obiegu zamkniętym, która przyniesie korzyści nam wszystkim: obywatelom, przedsiębiorstwom, a także środowisku. Etyczny i zrównoważony model ekonomiczny jest możliwy, a naszym zadaniem jako polityków jest utorowanie do niego drogi.
- Pakiet obejmuje hierarchię postępowania z odpadami, co oznacza, że główny wysiłek państw członkowskich powinien zostać położony na zapobieganie powstawaniu odpadów. Po raz pierwszy w prawodawstwie UE zawarty został wiążący obowiązek zmniejszenia ilości odpadów żywnościowych i odpadów morskich, zgodnie z 50-procentowym celem redukcji wynikającym z celów zrównoważonego rozwoju ONZ. W ten sposób zmniejszymy o około 89 milionów ton ilość odpadów spożywczych, które produkujemy w UE każdego roku, tj. o około 180 kg na osobę.
Wiceprzewodnicząca Grupy S&D ds. zrównoważonego rozwoju, Kathleen Van Brempt, powiedziała:
- Negocjatorzy osiągnęli bardzo delikatną równowagę pomiędzy ambitnymi celami a pragmatyczną elastycznością, którą mogą zastosować państwa członkowskie, ponieważ sytuacja w każdym kraju UE bardzo się różni.
- Cieszymy się z faktu, że po raz pierwszy pojawił się pułap dla składowania. Obecnie ponad jedna czwarta odpadów komunalnych trafia na wysypiska, a mniej niż połowa podlega recyklingowi. Tak więc teraz państwa członkowskie będą dysponowały narzędziami ekonomicznymi, które będą zniechęcać do tego rodzaju praktyki.
- Inną ważną nowością jest wprowadzenie minimalnego obowiązkowego wymogu w odniesieniu do programów w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR). Producenci będą musieli wziąć odpowiedzialność za zbieranie lub przyjmowanie zużytych już produktów, a także ich sortowanie, przetwarzanie i recykling.
- Aby wprowadzić prawdziwą gospodarkę obiegową, nie powinniśmy skupiać się wyłącznie na czynnikach stymulujących i etapach odpadów, ale również na cyklu obiegowym i powtórnej produkcji. Dlatego też tradycyjnym politykom dotyczącym gospodarki odpadami muszą towarzyszyć polityki produkcji i ponownej produkcji, które zachowają cenne materiały wysokiej jakości w zamkniętych cyklach, tworząc unijny rynek wysokiego poziomu recyklingu. Tego rodzaju rynkowe instrumenty produkcji powinny stanowić część strategii w sprawie tworzyw sztucznych, którą Komisja ma ogłosić w styczniu przyszłego roku.
- Oczekujemy również, że Komisja przedstawi swój wniosek w sprawie ekoprojektu, abyśmy mogli uzupełnić prawodawstwo i przejść na zrównoważoną i humanitarną gospodarkę, w której zasoby nie będą marnotrawione.
