Dziś wieczorem na posiedzeniu plenarnym Socjaliści i Demokraci podniosą alarm i wezwą do odegrania przez UE znacznie silniejszej roli w kwestii zagwarantowania integralności terytorialnej Bośni i Hercegowiny. Ten wieloetniczny kraj znajduje się w głębokim kryzysie politycznym, który może doprowadzić nawet do rozpadu tego państwa.
Realizując swój separatystyczny program, Milorad Dodik, przywódca zdominowanej przez Serbów jednostki autonomicznej, Republiki Serbskiej, nie tylko unieważnił decyzję o kryminalizacji negowania ludobójstwa, ale także od wielu tygodni bojkotuje instytucje federalne; przedstawił również szczegółowy plan zbudowania równoległych instytucji, w tym armii. Jest to całkowicie sprzeczne z porozumieniem pokojowym z Dayton, które 25 lat temu zakończyło wojnę.
Zabierając głos przed debatą, wiceprzewodniczący Grupy S&D, eurodeputowany Pedro Marques, powiedział:
- Ćwierć wieku po wojnie domowej, w której zginęło ponad 100 000 osób, Bośnia i Hercegowina znalazła się na skraju upadku. Milorad Dodik, przywódca separatystów, negujący ludobójstwo dokonane przez bośniackich Serbów, grozi wycofaniem Republiki Serbskiej z BiH. Może to oznaczać powrót do przemocy z lat 90. Jest to scenariusz, którego musimy uniknąć.
- Muszę przyznać, że do tej pory Unia Europejska nie była wystarczająco aktywna w kwestii załagodzenia tego kryzysu. Zamiast tego widzieliśmy, jak przywódcy o autorytarnych skłonnościach, tacy jak Viktor Orban czy Janez Janša, spotykali się z Dodikiem, a nawet składali mu wizyty na znak poparcia dla jego nacjonalistycznych posunięć. Igrają oni z ogniem. Jest to nie do przyjęcia.
- Unia Europejska nie może milczeć. Musi ona odgrywać znacznie silniejszą rolę i wykorzystać wszystkie dostępne jej instrumenty, w tym naciski i sankcje, aby zagwarantować integralność terytorialną, jedność i pokój w BiH. Jako Socjaliści i Demokraci ponawiamy nasze silne poparcie dla suwerenności, integralności terytorialnej i niepodległości Bośni i Hercegowiny, a także dla jej europejskiej przyszłości w UE.
Dietmar Köster, eurodeputowany S&D i sprawozdawca pomocniczy ds. BiH, powiedział:
- Właśnie wróciłem z misji rozpoznawczej w Sarajewie. Napięcia są tam ogromne. Nie ma wątpliwości, że BiH znajduje się w najgorszym kryzysie politycznym od czasów porozumień pokojowych z Dayton, a jedyną odpowiedzialną za to osobą jest Milorad Dodik. Jego celem jest zlikwidowanie instytucji państwowych Bośni i Hercegowiny oraz stworzenie własnej armii, własnego sądownictwa i własnego systemu podatków pośrednich dla Republiki Serbskiej.
- Ale uderza również to, w jak wielkim stopniu mieszkańcy Bośni i Hercegowiny są rozczarowani UE. Zaufanie do UE jest tam coraz mniejsze. Oczekują oni bardziej konkretnych działań, stabilizujących ich państwo. UE musi wzmocnić swoje demokratyczne podejście, zgodnie z którym każdy, bez względu na swoje pochodzenie etniczne, musi cieszyć się tymi samymi prawami. Społeczeństwo obywatelskie powinno być zaangażowane w proces zmian, a w szczególności w instytucjonalne i wyborcze reformy, które będą bardzo ważne dla przyszłorocznych wyborów. Musimy wspierać BiH, aby przeprowadzone tam zostały równe, wolne i uczciwe wybory.
- Nie można zaakceptować secesji, planowanej przez klasę polityczną Republiki Serbskiej. Aby wesprzeć suwerenność i integralność terytorialną państwa, opartą na wartościach i demokracji, UE powinna nałożyć ukierunkowane sankcje na klasę polityczną Republiki Serbskiej.
