Odważny Naród Ukraiński, nasz nominowany, jest naturalnym zdobywcą Nagrody im. Sacharowa za wolność myśli w 2022 roku* - podkreśla Grupa S&D. Przyjmujemy z wielkim zadowoleniem wybór tegorocznego laureata przez Parlament Europejski. Potwierdza on nasze pełne poparcie dla Ukraińców w wojnie prowadzonej przez Rosję, która stanowi najbardziej brutalny atak na pokój w Europie od czasów II wojny światowej.
Grupa S&D wraz z grupami EPL i Odnowić Europę nominowała Odważny Naród Ukraiński, reprezentowany przez wyłonionych w wyborach prezydenta oraz przywódców i społeczeństwo obywatelskie**. Nominowaliśmy go, ponieważ walczy nie tylko o swój kraj, ale także o naszą wolność i demokrację.
Eurodeputowany Pedro Marques, wiceprzewodniczący Grupy S&D do spraw zagranicznych, powiedział:
- Od lutego naród ukraiński toczy nierówną walkę z brutalnym agresorem, który depcze prawa człowieka niezliczonych cywilów. A jednak niezłomnie broni on swojego kraju, ale także naszej europejskiej demokracji i wolności.
- Odważny Naród Ukraiński jest żywym ucieleśnieniem wszystkiego, co promuje Nagroda im. Sacharowa - poszanowania prawa międzynarodowego, wolności słowa, demokracji i praworządności. Zasługuje on na nasze bezwarunkowe wsparcie, w tym na ten najwyższy hołd UE dla obrońców praw człowieka.
- Ponieważ nagroda ta nosi imię rosyjskiego dysydenta, Andrieja Sacharowa, jest to wysoce symboliczny gest przyznania jej Ukrainie w tym krytycznym momencie jej walki z inwazją rozpoczętą przez Rosję Władimira Putina.
Uwaga dla wydawców:
* Nagroda im. Sacharowa za wolność myśli została po raz pierwszy przyznana w 1988 roku Nelsonowi Mandeli i Anatolijowi Marczence. Wyróżnia ona osoby, grupy i organizacje, które wniosły wybitny wkład w ochronę praw człowieka. Kilkoro jej laureatów, w tym Nelson Mandela, zdobyło Pokojową Nagrodę Nobla.
Parlament Europejski przyznaje Nagrodę im. Sacharowa na uroczystym posiedzeniu plenarnym w Strasburgu pod koniec każdego roku. Każda z grup politycznych Parlamentu może nominować kandydatów; wspólnie wybierają one „krótką listę” trojga kandydatów. Zwycięzca został wybrany dziś przez Konferencję Przewodniczących, organ Parlamentu Europejskiego, składający się z przewodniczącego i przywódców wszystkich grup politycznych w Parlamencie. Ceremonia wręczenia nagród odbędzie się 14 grudnia.
** Przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego:
Państwowe Służby Ratunkowe Ukrainy (SES) ratują ludzi spod gruzów i pożarów spowodowanych codziennym ostrzałem, usuwają gruz i niewybuchy, aby zapewnić bezpieczne przejście mieszkańcom i pracownikom pomocy humanitarnej oraz ewakuują ludzi w bezpieczniejsze miejsca. Według danych ogłoszonych pod koniec czerwca 2022 roku, SES wzięły udział w ponad 38 000 akcji ratunkowych, ugasiły 10 078 pożarów spowodowanych ostrzałem, ewakuowały 1 861 000 osób, uratowały 1487 osób i oczyściły 620 km2 zaminowanych obszarów. Poniesione straty: 39 zabitych, 122 rannych, 6 zatrzymanych i jeden zaginiony. Na terytoriach niekontrolowanych przez Ukrainę służy ponad 3500 ratowników. Od 24 lutego 2022 roku ponad 5500 wolontariuszy dołączyło do SES, które liczą 70 000 pracowników.
Julia Pajewska („Taira”) - ukraińska wolontariuszka, ratowniczka medyczna, założycielka ewakuacyjnej jednostki medycznej „Anioły Tairy”. Od 2014 roku ratuje życie żołnierzy i ludności cywilnej w Donbasie. W marcu 2022 roku, podczas ewakuacji ludności cywilnej z Mariupola, dostała się do rosyjskiej niewoli. W niewoli spędziła trzy miesiące.
Ołeksandra Matwijczuk - prawniczka, zajmująca się prawami człowieka, przewodnicząca organizacji pozarządowej Centrum Swobód Obywatelskich. Od 24 lutego Matwijczuk wraz z zespołem wolontariuszy, prawników i asystentów prawnych rejestruje zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, popełnione przez armię rosyjską na Ukrainie. Jej zespół działa w ramach szerszej inicjatywy pod nazwą „Trybunał dla Putina”, która zarejestrowała do tej pory 17 tys. czynów przestępczych popełnionych przez rosyjską armię. Matwijczuk jest oddana kwestii zapewnienia sprawiedliwości ofiarom wojny Rosji przeciwko Ukrainie. Jej zasługi w dziedzinie dokumentowania naruszeń praw człowieka i udzielania pomocy ofiarom sięgają wydarzeń z Majdanu w 2014 roku. W tym czasie koordynowała ona inicjatywę obywatelską Euromajdan SOS. Później prowadziła wiele międzynarodowych kampanii mobilizacyjnych na rzecz uwolnienia więźniów sumienia. Jest autorką publikacji o prawach człowieka i współautorką dorocznego raportu z monitoringu dotyczącego prześladowań politycznych społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie.
Cywilny Ruch Oporu „Żółta Wstążka” powstał w tymczasowo okupowanym mieście Chersoń i wkrótce zainspirował ludzi do ruchu oporu obywatelskiego na innych okupowanych obszarach, w tym w Melitopolu i na Półwyspie Krymskim. Odgrywa on ważną rolę w obronie wolności słowa i rozbijaniu rosyjskich planów wobec okupowanych terenów. Ruch zachęca Ukraińców do stawiania oporu i potępiania rosyjskiej okupacji poprzez malowanie niebieskich i żółtych wstążek i innych ukraińskich symboli w przestrzeni publicznej, a co ważniejsze, do mobilizacji i uniemożliwienia wojskom rosyjskim przeprowadzenia pseudo-referendum na tymczasowo okupowanych obszarach Ukrainy. Tworzą oni i rozprowadzają ulotki, inspirują ludność pod okupacją, informują ukraińskie władze i zagraniczną opinię publiczną o tym, co dzieje się na okupowanych terytoriach. Ukraińscy dziennikarze nominują Cywilny Ruch Oporu „Żółta Wstążka” jako godny nominacji do Nagrody Sacharowa za jego wkład w wolność słowa.
Iwan Fiodorow został wybrany na mera Melitopola; pełnił ten urząd do 11 marca 2022 roku, kiedy to został porwany przez rosyjskie siły i zastąpiony przez prorosyjskiego tymczasowego mera. Wśród Ukraińców Fiodorow stał się symbolem opresji i oporu oraz przykładem odwagi w obliczu inwazji. Przed porwaniem Fiodorow opiekował się 150 tysiącami mieszkańców Melitopola, a po uwolnieniu nadal zabiega o międzynarodowe wsparcie dla ludności Melitopola, żyjącej pod rosyjską okupacją.
