W następstwie wyborów w Serbii, którym towarzyszyły doniesienia o powszechnych i systematycznych oszustwach, Socjaliści i Demokraci w Parlamencie Europejskim wzywają do wysłania misji eksperckiej w celu oceny i zajęcia się systemowymi kwestiami praworządności w Serbii, na wzór raportów Priebego* . Jest to jedno z kluczowych przesłań rezolucji Parlamentu Europejskiego, wynegocjowanej pod przewodnictwem Socjalistów i Demokratów, która zostanie przyjęta w dniu dzisiejszym.
Andreas Schieder, eurodeputowany S&D i członek misji obserwacji wyborów Parlamentu Europejskiego w Serbii, powiedział:
- W dzisiejszej rezolucji wysyłamy ważny sygnał do prezydenta Serbii, Aleksandara Vuczicia i jego rządzącej partii SNS, którzy systematycznie ignorują międzynarodowe wezwania do zajęcia się zgłaszanymi nieprawidłowościami wyborczymi oraz poszanowania międzynarodowych standardów demokratycznych.
- Wzywamy Komisję Europejską do uruchomienia inicjatywy w postaci misji eksperckiej w celu oceny i rozwiązania systemowych problemów w zakresie praworządności w Serbii, na wzór raportów Priebego. Jest to klucz do przywrócenia zaufania obywateli do państwowych instytucji.
- Wzywamy również do przeprowadzenia niezależnego międzynarodowego dochodzenia w sprawie wszystkich zgłoszonych nieprawidłowości wyborczych, takich jak „wyborcy widma”, kupowanie głosów, fałszowanie kart do głosowania, zastraszanie, stronniczość mediów, niewłaściwe wykorzystanie zasobów publicznych oraz presja na pracowników sektora publicznego.
Tonino Picula, rzecznik Grupy S&D do spraw zagranicznych, powiedział:
- Trudno uwierzyć w to, że alarmujące twierdzenia o oszustwach dotyczą kraju kandydującego do UE. Powinno być rzeczą oczywistą, że negocjacje akcesyjne z Serbią nie powinny postępować bez znacznego postępu w zakresie reform związanych z UE, w tym pełnego wdrożenia międzynarodowych zaleceń dotyczących wyborów.
- W ciągu ostatnich 12 lat wszystkie serbskie parlamenty z wyjątkiem jednego zostały wcześniej rozwiązane. Niepotrzebne przedterminowe wybory podważają polityczną stabilność i demokrację. Serbskie władze nie przestrzegają podstawowych unijnych i międzynarodowych standardów demokratycznych. Musimy znaleźć sposób, aby powstrzymać Vuczicia przed utrzymywaniem się władzy poprzez systematyczne nadużywanie instytucji i mediów.
- Jak wielokrotnie powtarzaliśmy, aby to osiągnąć, UE musi zaprzestać swojej polityki ustępstw wobec Vuczicia oraz dopilnować tego, aby Serbia, jako największy kraj w regionie, przyjęła na siebie w pełni odpowiedzialność za stabilność i pokój na Bałkanach Zachodnich.
- Największa odpowiedzialność spoczywa w tej kwestii na europejskich konserwatystach - rodzinie politycznej Vuczicia - którzy powinni przestać przymykać oczy na to, co dzieje się w Serbii. Wygląda na to, że EPL niczego nie nauczyła się ze swojego postępowania wobec Viktora Orbana.
Uwaga dla wydawców:
W odpowiedzi na kryzys polityczny w Macedonii Północnej w 2015 roku UE zgromadziła grupę niezależnych ekspertów, pod przewodnictwem emerytowanego dyrektora Komisji Europejskiej, Reinharda Priebego, i zleciła im zidentyfikowanie systemowych problemów w zakresie praworządności w tym kraju. Uważa się, że ta forma pracy, poza sformalizowanymi strukturami UE, pozwala na lepszą analizę niż zwykła unijna sprawozdawczość. Przygotowali oni raport Priebego, który pozostaje narzędziem odniesienia przeciwko zawłaszczaniu państwa na Bałkanach Zachodnich. Następnie ukazały się dwa kolejne sprawozdania Priebego; jedno z nich dotyczyło praworządności w Macedonii Północnej w 2017 roku, a drugie - sytuacji w Bośni i Hercegowinie w 2019 roku.
