W przedstawionym dziś corocznym pakiecie rozszerzeniowym Komisja Europejska zdaje się wreszcie dostrzegać powagę sytuacji w Serbii. Od czasu tragedii w Nowym Sadzie rok temu, w której zginęło 16 osób, krajem wstrząsają masowe protesty i nasilające się represje. Jednak UE do tej pory pozostawała biernym obserwatorem. Socjaliści i Demokraci z zadowoleniem przyjmują zmianę podejścia i wzywają Komisję do podjęcia szybkich działań w oparciu o własną analizę.
Kathleen Van Brempt, wiceprzewodnicząca Grupy S&D ds. rozszerzenia, powiedziała:
"Zawsze byliśmy najgłośniejszymi orędownikami rozszerzenia jako projektu pokojowego Europy oraz inwestycji w stabilność, demokrację i dobrobyt. Cieszymy się, że większość kluczowych podmiotów w UE podziela dziś poczucie pilności w kwestii znaczenia tego procesu, czego dowodzi dzisiejszy pakiet rozszerzeniowy.
"W tym kontekście jednym z najtrudniejszych wyzwań jest kryzys polityczny w Serbii. Jest to test wiarygodności UE. Czy UE pozostanie wierna swoim wartościom i zasadom, czy też będzie nadal przymykać oko na autokratycznego prezydenta Aleksandara Vučicia?
"Dwa tygodnie temu Parlament Europejski przyjął zdecydowaną rezolucję wzywającą do podjęcia działań w celu wsparcia żądań protestujących na rzecz sprawiedliwości i demokracji oraz pociągnięcia autorytarnego reżimu Vučicia do odpowiedzialności. W szczególności wzywamy do nałożenia ukierunkowanych sankcji na osoby odpowiedzialne za poważne naruszenia prawa i praw człowieka w Serbii. Wzywamy Komisję do uwzględnienia tych apeli.
"Jednocześnie UE musi dotrzymać swojej obietnicy wobec tych, którzy ciężko pracują na rzecz przestrzegania europejskich wartości i zasad, przeprowadzając trudne reformy. Gratulujemy Czarnogórze i Albanii za wskazanie drogi jako liderom rozszerzenia i popieramy ich ambitne cele, jakim jest osiągnięcie gotowości do członkostwa w UE odpowiednio do 2026 i 2027 roku. Ich sukces niewątpliwie posłuży jako zachęta dla innych krajów aspirujących.
"Podczas gdy kraje aspirujące przygotowują się do członkostwa w UE, sama UE musi również odrobić pracę domową i przygotować się do rozszerzenia. Oznacza to zaangażowanie się w dogłębną i szczerą dyskusję na temat reform wewnętrznych. Rozczarowujące jest to, że dzisiejszy pakiet nie zawiera żadnych propozycji w tym zakresie, a Komisja po raz kolejny odkłada pilne debaty, zamiast przejąć inicjatywę i wskazać drogę naprzód".
Nacho Sánchez Amor, rzecznik Grupy S&D do spraw zagranicznych, powiedział:
"Jeśli chodzi o metodologię rozszerzenia, ważne jest, aby podkreślić potrzebę usunięcia z naszego wewnętrznego procesu decyzyjnego tych wymogów jednomyślności, które nie znajdują poparcia w traktatach.
"W dzisiejszym pakiecie znalazły się również bardziej pozytywne wiadomości. Z zadowoleniem przyjmujemy i podzielamy ocenę Komisji dotyczącą postępów poczynionych przez Ukrainę i Mołdawię, potwierdzając, że oba kraje wykonały ogromną pracę w zakresie reform związanych z przystąpieniem do UE i spełnieniem wymogów UE. Osiągnięcie to jest tym bardziej godne uwagi, że Ukraina walczyła z brutalną i nieustępliwą wojną Rosji, podczas gdy Mołdawia została poddana wojnie hybrydowej mającej na celu przywrócenie kraju w orbitę Rosji. Wierzymy, że oba kraje są gotowe do otwarcia rozdziałów negocjacyjnych.
"Z drugiej strony potępiamy fakt, że w Gruzji partia rządząca porzuciła od dawna obiecane reformy i ustanawia autorytarne rządy, pomimo trwających od ponad roku codziennych demonstracji, mających na celu zapewnienie demokratycznej i europejskiej przyszłości. Wzywamy gruzińskie władze do powrotu na ścieżkę demokratycznych i europejskich reform; będziemy nadal wspierać obywateli Gruzji w ich uzasadnionych dążeniach do demokratycznej i europejskiej przyszłości ich kraju.
"Jako Grupa S&D potwierdzamy nasze zaangażowanie w proces rozszerzenia UE, który jest zdecydowanie oparty na zasługach, zależny od rzeczywistych reform demokratycznych i konsekwentnie stosowany wobec wszystkich krajów kandydujących. W przypadku Turcji ważne jest, aby podkreślić, że odnowione znaczenie geostrategiczne i względy bezpieczeństwa nie zapewnią żadnych skrótów do członkostwa w UE, pomimo uporczywej narracji tureckiego rządu. Podczas gdy nastąpiła ograniczona poprawa w ramach tak zwanego procesu "wolnego od terroru Tureckiego", ogólny stan demokracji i praworządności nadal się pogarsza, w szczególności poprzez ataki na główną partię opozycyjną i bezprawne zatrzymanie burmistrza Stambułu Ekrema İmamoğlu".
